In 2013 verloor de Daniel den Hoed Kliniek de naam die het vanaf 1960 had gedragen. In 2018 sloot het gebouw helemaal. Wie was eigenlijk zijn naamgever?
De Nederlandse arts Daniël den Hoed werd in 1899 in Gouda geboren. Daar volgde hij de HBS waarna hij geneeskunde studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarna bekwaamde hij zich in het Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis in de bestralingsgeneeskunde, een toen nog nauwelijks ontwikkeld vakgebied in de geneeskunde. Al snel werd hij er afdelingshoofd en in 1934 promoveerde hij op het proefschrift Over de werking van harde röntgenstralen en gammastralen van radium. Hij combineerde hierin medische inzichten en natuurkundige principes.
De arts Daniël den Hoed
Feitelijk was hij de eerste radiotherapeut (bestralingsarts) in Nederland. In Amsterdam kreeg hij de beschikking over een uniek 1 miljoen Volt röntgenapparaat van Philips.
Radiotherapie
Het vakgebied radiotherapie bestond maar net en kende nog heel veel onzekerheden. De röntgenstralen waren pas in 1895 uitgevonden door Wilhelm Röntgen die hiervoor in 1901 de Nobelprijs had ontvangen. Edelmoedig schonk Röntgen het hieraan verbonden geldbedrag aan zijn universiteit. Ook wilde Röntgen uit bescheidenheid zijn uitvinding X-stralen blijven noemen en er niet zijn naam aan verbinden.Röntgenstralen hielpen de geneeskunde enorm verder door op objectieve manier ziekten te diagnosticeren, vooral na vanaf 1910 het steeds meer fotografisch gaan vastleggen van bekende aandoeningen.
Straling gebruiken als vorm van behandelen was aanvankelijk lastig vanwege het hiermee ook ernstig beschadigen van de huid waar de straling doorheen moest. Daarom werd in die tijd ook gebruik gemaakt van radium. Dat werd bijvoorbeeld ingebracht in de baarmoeder bij baarmoederkanker of in de neus bij een neusgezwel. Onderzoek naar radioactiviteit was rond de vorige eeuwwisseling in gang gezet door Pierre en Marie Curie.
Destijds begrepen artsen en onderzoekers niet goed hoe schadelijk de straling voor henzelf was. Zij stonden erbij en keken ernaar (letterlijk!) en vaak zonder enige bescherming. Voor veel artsen in die tijd leidde dat tot klachten, ziekte en uiteindelijk overlijden.
Verdere carrière in Rotterdam
In 1940 verliet Den Hoed Amsterdam en werd hij directeur van het Rotterdams Radiotherapeutisch Instituut dat was opgericht in 1914 (een jaar na het Amsterdamse AvL). In die tijd werd ook reuma behandeld met bestraling, hetgeen gedeeltelijk verklaart dat in de latere Daniel den Hoed Kliniek een reuma afdeling en een afdeling voor behandeling van kanker samen gehuisvest werden.
Het kleine team groeide geleidelijk uit tot een multidisciplinair team waar behalve radiologen ook andere academici werkten. Tot dit team behoorde vanaf 1944 ook de radioloog Sytske Sytsema (geb. 1909) met wie Den Hoed in 1945 trouwde. Samen kregen zij drie kinderen.
Onder Den Hoed werd het bestralen van kankergezwellen uitgebouwd. Het instituut werd daarnaast een van de meest vooraanstaande bestralingscentra in Europa en een belangrijke opleidingsplaats.
Den Hoed overleed in 1950 plotseling na een tweede hartinfarct in korte tijd. Het werk werd echter voortgezet, ook door zijn vrouw, die in 1994 overleed.
De naam die vergeten gaat worden?
De Dr Daniel den Hoed Kliniek groeide uit tot een internationaal gerenommeerd multidisciplinair kankerinstituut. De kliniek werd in 1995 onderdeel van het Academisch Ziekenhuis Rotterdam, het huidige Erasmus MC. Helaas heeft de kliniek zijn illustere naam in 2013 verruild voor de huidige naam Erasmus MC Kanker Instituut. Het was de opmaat voor het geheel verdwijnen van het gebouw, dat gesloten werd bij de verhuizing naar de nieuwbouw op 18 mei 2018.
Bronnen
Daniel den hoed stichtingWikipedia
Radiologen.nl
